Gazel

• Gazel, Divan edebiyatında en yaygın kullanılan nazım şekillerinden biridir. Her beyiti birbirinden bağımsız olan gazel, genellikle aşk, doğa ve içsel duygular gibi temaları işler.

• Gazel, 5-15 beyitten oluşur. Her beyitte aynı kafiye düzeni kullanılır ve son beyitteki beyit, gazelin tamamlayıcı bir anlam taşır.

• Uyak düzeni “aa, ba, ca, da, …” biçimindedir.

• İlk beyitine “matla“, ikinci beyitine “hüsn-i matla“; son beyitine “makta” veya “taç beyit“, ondan bir öncekine de “hüsn-i makta” denir.

• En güzel beyitine “beyt-ül gazel” denir.

• Şairin adı veya mahlası son beyitte geçer.

• Gazeller redifleriyle adlandırılır.

• Konu bakımından Halk şiirindeki koşmaya benzer.

• Konu birliği görülen gazellere “yek-ahenk gazel” denir. Bütün beyitleri aynı güzellikte olan gazellere “yek-avaz gazel” denir.

• Dize ortalarında iç uyaklı olan ve dörtlük haline getirilebilen gazellere “musammat gazel” denir.

• Felsefi düşüncelerin dile getirildiği gazellere “hikemi gazel” adı verilir.

• Divan şiirinde en ünlü gazel şairleri şunlardır: “Fuzuli, Nabi, Nedim, Baki, Naili”