Mesnevi
-
Mesnevi, Divan edebiyatında en önemli nazım şekillerinden biridir. Genellikle her beyitte iki dize bulunur ve bu türdeki şiirler didaktik bir nitelik taşır.
-
Mesnevi, uzun manzum eserlerde anlatıcı olarak kullanılır ve genellikle aşk, tasavvuf, kahramanlık, savaş, ahlaki, dini veya felsefi konuları işler.
-
En bilinen mesnevi eseri, Mevlânâ'nın "Mesnevi" adlı eseridir. Bu eser, tasavvufî düşüncelerle birlikte halkı eğitici ve bilgilendirici bir şekilde anlatmak amacı güder. Mesnevi, 6 ciltlik büyük bir eserdir ve her biri anlam derinliğiyle doludur.
-
Fars edebiyatından alınan bir nazım biçimidir.
-
Her beyit kendi arasında uyaklıdır. “aa / bb / cc / dd…”
-
Divan edebiyatının en uzun nazım biçimidir. Hikâye ve romanın işlevini görür.
-
Aruzun kısa kalıplanyla yazılır.
-
Beyitler arasında anlamca bir bütünlük vardır.
-
Bir şairin beş mesneviden oluşan eserler bütününe “hamse” denir. Edebiyatımızda “Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya, Nevizade Atayi” hamse sahibi şairlerdir.
-
Edebiyatımızda ilk mesnevi Yusuf Has Hacip’in “Kutadgu Bilig‘ adlı eseridir. Eser, aruzun kullanıldığı ilk eserdir.
Türk Edebiyatının Önemli Mesnevileri:
-
Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacip)
-
İskendername (Ahmedi)
-
Vesilet-ün Necat (Süleyman Çelebi)
-
Harnârne (Şeyhi)
-
Leyla vü Mecnun (Fuzuli)
-
Hüsrev-ü Şirin (Şeyhi)
-
Hüsn-ü Aşk (Şeyh Galip)
-
Mantık-ut Tayr (Gülşehri)
-
Hayriyye (Nabî)