Terkib-i Bent
-
Terkib-i bent, Divan edebiyatında kullanılan uzun bir nazım şeklidir. Bu türde, her bent içinde birkaç beyit bulunur ve bentlerin her biri bir anlam bütünlüğü taşır.
-
Şair, terkib-i bentte düşüncelerini geniş bir biçimde ifade eder, şairin anlatmak istediği mesajı daha derinlemesine işlemek için uygundur.
-
Her bentteki beyitler birbirine bağlıdır, ancak birbiriyle sıkı bir şekilde bağımlı olmayabilirler. Terkib-i bentlerde genellikle aşk, doğa, tasavvuf ve insan hayatına dair daha kapsamlı temalar işlenir. Bu tür, şairin uzun bir anlatı oluşturmasına imkan tanır ve anlam zenginliği ile dikkat çeker.
-
Bent sayısı 5-10 arasında değişir. Bentleri oluşturan dizeler, genelde gazeldeki gibi uyaklanır.
-
Her bendin sonunda bir vasıta beyiti vardır. Vasıta beyti, her bendin sonunda değişir, bentten ayrı olarak kendi arasında uyaklanır.
-
Vasıta beytinin üstündeki beyitlerin tümüne “terkibhâne” adı verilir.
-
Felsefi ve sosyal düşünceler, zamandan yakınmalar, mersiyeler bu biçimle yazılır.
-
“Kanuni Mersiyesi” terkib-i bent biçiminde yazılmıştır.
-
Bağdatlı Ruhi ve Ziya Paşa bu nazım biçiminin ustalarıdır.