Terkib-i Bent


  • Terkib-i bent, Divan edebiyatında kullanılan uzun bir nazım şeklidir. Bu türde, her bent içinde birkaç beyit bulunur ve bentlerin her biri bir anlam bütünlüğü taşır.

  • Şair, terkib-i bentte düşüncelerini geniş bir biçimde ifade eder, şairin anlatmak istediği mesajı daha derinlemesine işlemek için uygundur.

  • Her bentteki beyitler birbirine bağlıdır, ancak birbiriyle sıkı bir şekilde bağımlı olmayabilirler. Terkib-i bentlerde genellikle aşk, doğa, tasavvuf ve insan hayatına dair daha kapsamlı temalar işlenir. Bu tür, şairin uzun bir anlatı oluşturmasına imkan tanır ve anlam zenginliği ile dikkat çeker.

  • Bent sayısı 5-10 arasında değişir. Bentleri oluşturan dizeler, genelde gazeldeki gibi uyaklanır.

  • Her bendin sonunda bir vasıta beyiti vardır. Vasıta beyti, her bendin sonunda değişir, bentten ayrı olarak kendi arasında uyaklanır.

  • Vasıta beytinin üstündeki beyitlerin tümüne “terkibhâne” adı verilir.

  • Felsefi ve sosyal düşünceler, zamandan yakınmalar, mersiyeler bu biçimle yazılır.

  • “Kanuni Mersiyesi” terkib-i bent biçiminde yazılmıştır.

  • Bağdatlı Ruhi ve Ziya Paşa bu nazım biçiminin ustalarıdır.